Bất chấp thành công của Việt Nam trong việc ngăn chặn Covid-19, đại dịch đã bộc lộ những vết nứt trong hệ thống y tế quốc gia.
Kể từ khi dịch bệnh bùng phát, hầu hết những người chăm sóc phải đối mặt với một núi công việc và làm việc không nghỉ là thử thách chung đối với hầu hết các bác sĩ và y tá ở các thành phố lớn.
Theo báo cáo của Bộ Y tế, khoảng 60% cho biết khối lượng công việc tăng lên đáng kể, 40% thấy sức khỏe giảm sút và 70% bị lo lắng và trầm cảm.
Tuy nhiên, họ vẫn tiếp tục được trả mức lương ít ỏi như trước khi xảy ra đại dịch. 7,36 triệu đồng ($310) là mức lương trung bình trả cho nhân viên y tế vào năm 2021, theo Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam.
Phụ cấp cho một ca 24 giờ là 115.000 đồng tại các bệnh viện hàng đầu và ít hơn ở những nơi khác.
Nguyễn Anh Trí, một đại biểu Quốc hội, cho biết vào tháng 6, “18.600 đồng là số tiền mà một nhân viên y tế nhận được cho một đêm trực mệt mỏi trong đại dịch.”
Ngoài việc gia tăng số ca nhập viện và những người nhiễm mới, các nhân viên y tế còn phải thực hiện các nhiệm vụ như tiêm chủng, xét nghiệm và truy tìm người tiếp xúc trong nhiều tháng.
Mức lương thấp và áp lực nặng nề có nghĩa là nhân viên y tế đang quay lưng lại với các bệnh viện và phòng khám công và tìm kiếm những đồng cỏ xanh hơn.
Khoảng 10.000 người đã rời khỏi lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng trong 18 tháng qua, trong đó có hơn 4.000 người trong nửa đầu năm 2022.
Bộ Y tế cho biết trong một báo cáo vào tháng 9 rằng hàng nghìn người đã chuyển sang bệnh viện tư nhân.
Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, nhìn nhận Covid-19 là giọt nước cuối cùng: “Rõ ràng là họ đã kiệt sức sau nhiều tháng chống dịch với thu nhập ít ỏi. Họ không thể chịu đựng được nữa”.
Y tế cơ sở yếu kém
Là lớp đầu tiên trong hệ thống chăm sóc sức khỏe, các trạm y tế địa phương không thể đối phó với số lượng bệnh nhân Covid ngày càng tăng. Các quan chức thừa nhận lý do chính của việc này là do thiếu nhân lực.
“Hệ thống y tế cộng đồng còn một số yếu kém về nhân lực, tổ chức bộ máy, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị”, ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, nói với VnExpress hồi tháng 10/2021.
Ở những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất như TP.HCM và tỉnh lân cận Bình Dương, chiến lược điều trị bệnh nhân tại nhà trong thời gian cách ly bị ảnh hưởng, vì việc khám và điều trị, truy tìm người tiếp xúc, tiêm chủng, cung cấp thực phẩm và các nhiệm vụ khác đòi hỏi nguồn nhân lực khổng lồ.
Tại TP.HCM, sở y tế ước tính có 17.400 ca mắc Covid được báo cáo hàng ngày trong giai đoạn cao điểm tháng 8/2021, tăng vọt so với 1.000 ca được báo cáo của tháng trước.
Điều này đã tàn phá một hệ thống chăm sóc sức khỏe vốn đã ọp ẹp.
Tình trạng thiếu bác sĩ từ lâu đã gây khó khăn cho hệ thống chăm sóc sức khỏe của đất nước và chỉ trở nên trầm trọng hơn bởi Covid.
Ví dụ, trước khi đại dịch bùng phát, một trạm y tế ở huyện Bình Chánh, TP.HCM với 11 nhân viên đã phải chịu trách nhiệm cho 140.000 người dân, hay cứ 13.000 người thì có một nhân viên y tế.
Số lượng bác sĩ trung bình trên 10.000 dân của Việt Nam vào năm 2021 là 11,1, thua xa con số 26 của Singapore và 22 của Trung Quốc, theo Statista.com.
Hơn nữa, các chuyên gia đã bày tỏ lo ngại về chất lượng lực lượng lao động tại Việt Nam, chỉ ra rằng nhiều trạm y tế thậm chí không thể xử lý các nhiệm vụ cơ bản như tiểu phẫu và sơ cứu.
Bác sĩ Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho VnExpress biết: “Tôi đến nhiều trạm y tế xã, hỏi (nhân viên) một số câu hỏi đơn giản về ngừng hô hấp, cấp cứu sốc phản vệ nhưng họ thường không trả lời chính xác được. hoặc không trả lời gì cả.”
Bất cập này lý giải vì sao người bệnh ở các vùng kém phát triển phải chịu khó lên bệnh viện tuyến trên để khám và điều trị.
“Năm 2018, chỉ có 15,9% đến khám chữa bệnh tại trạm y tế xã, phường”, ông Hiếu nói.
chính sách thiếu sót
Trong thời gian xảy ra đại dịch, hàng tấn vật tư, thiết bị y tế đã được gửi đến TP.HCM và các tỉnh phía Nam nhưng không đủ so với số lượng bệnh nhân quá lớn.
Sự thiếu hụt nguồn cung ở một mức độ nào đó xuất phát từ các nút thắt pháp lý đối với việc mua sắm.
Các quan chức hàng đầu thừa nhận có nhiều bất cập trong Luật Đấu thầu như các thủ tục đấu thầu và mua sắm được rút ra.
Ông Nguyễn Phú Cường, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội, tại phiên họp Quốc hội ngày 20/9, đã đổ lỗi cho thủ tục rườm rà trong lựa chọn nhà thầu và thời gian lựa chọn kéo dài khiến việc mua sắm công vật tư y tế bị chậm trễ.
Bên cạnh đó, hệ thống mua sắm công hiện nay thường ưu tiên về giá, như bà Phạm Khánh Phong Lan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dược Việt Nam, cho biết trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 7, và do đó, các cảnh báo của các chuyên gia về chất lượng thuốc và thiết bị.
Nói về vật tư y tế giá rẻ, ngày 21/8, ông Nguyễn Trí Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy TP HCM, cho biết: “Trước đây chúng tôi có dao mổ tốt.
